Promotie Rolf de Weijert

Op vrijdag 13 februari 2015 promoveerde aan de Universiteit Utrecht Rolf de Weijert, redactielid van Signum. Zijn proefschrift is getiteld: Schenken, begraven, gedenken. Lekenmemoria in het Utrechtse kartuizerklooster Nieuwlicht (1391-1580).

In deze studie staat de administratie en organisatie van de middeleeuwse dodengedachtenis (memoria) in het Utrechtse kartuizerklooster Nieuwlicht centraal. Uitgangspunt waren de memorieregisters (in het verleden vaak memorieboeken genoemd) die van deze instelling bewaard zijn gebleven. Gekeken is naar de schenk-, begraaf- en gedachteniscultuur in het klooster. Naast de memorieregisters is bij de analyses steeds gebruik gemaakt van aanvullend bronnenmateriaal om de registers te kunnen toetsen op hun betrouwbaarheid, en omdat niet alle registers de gehele bestaansperiode van het klooster zijn bijgehouden. Voor de schenkingsgeschiedenis is niet alleen gekeken naar schenkingsregisters, cartularia en losse akten, maar ook naar overgeleverde objecten, zoals boeken en memorievoorstellingen. Voor de begraafcultuur zijn de grafregisters van het klooster onder andere vergeleken met de archeologische bevindingen van enkele opgravingen die in de afgelopen jaren op het kloosterterrein hebben plaatsgevonden (een vergelijking die zelden mogelijk is!). En voor de gedachteniscultuur is onderzocht hoe de dodengedachtenis voor leken binnen de kartuizerorde was georganiseerd. Hiervoor zijn analyses van de necrologia gemaakt en is gebruik gemaakt van de cartae (notulen van het Generaal Kapittel) van de kartuizerorde, waarin jaarlijks lijsten met overleden kloosterlingen en weldoeners werden opgenomen. Een dergelijke vergelijking tussen de necrologia en de cartae is nog niet eerder gebeurd. Uit de analyses kwam naar voren dat de kartuizers zich nauwgezet van hun gedachtenistaak kweten en internationaal georiënteerd waren.