Recensies

IJkpunt voor de geschiedschrijving

Redactie - Jaarboek voor Middeleeuwse Geschiedenis 8 (2005) (Hilversum: Verloren 2005), ISBN 9065508759

Het achtste Jaarboek voor Middeleeuwse Geschiedenis, verschenen in 2005, bevat zes artikelen. Dirk Van de Perre gaat in op de ontstaans- en overleveringsgeschiedenis van de Vita Berlendis en de Miracula Sanctae Berlendis in de context van een aantal religieuze instellingen in het twaalfde-eeuwse Brabant.

Jaarboek met vernieuwende en heldere bijdragen

Janick Appelmans - Jaarboek voor Middeleeuwse Geschiedenis 7 (Hilversum: Verloren, 2004) 240 p., ISBN 9065508481

Het zevende Jaarboek voor Middeleeuwse Geschiedenis bevat traditiegetrouw uitvoerige en grondig onderbouwde artikels. Geografisch vallen zowat alle artikels te situeren in de middeleeuwse kuststreken van Vlaanderen, Holland, Zeeland en Brabant: het IJzerestuarium en het Kamerlings Ambacht rond Leffinge, Tanchelms prediking in Zeeland en Antwerpen, het Gooiland bij het Hollandse Naarden en de markten en handelsmetropolen van Brugge, Antwerpen en Amsterdam.

De geschiedenis van de abdij Kloosterrade-Rolduc in vogelvlucht

Catherine Laurijssen - J. Offermans, De abdij Kloosterrade-Rolduc (1104-1830) (Rotterdam, Millpress 2003), 534 p., ISBN 905966017X

Een aantal jaren geleden vatte de stichting Lève Rolduc, die de studie van Rolducs geschiedenis behartigt, het plan op een overzicht van de geschiedenis van de abdij Kloosterrade-Rolduc op te tekenen. Het recentste overzichtswerk was immers bijna een eeuw oud.

Puik standaardwerk over religiegeschiedenis in Nederland

Janick Appelmans - J. van Eijnatten en F. van Lieburg, Nederlandse religiegeschiedenis (Hilversum, Verloren, 2005), ISBN 9065507868

Joris van Eijnatten en Fred van Lieburg leiden ReLiC, het Centrum voor Nederlandse Religiegeschiedenis aan de Vrije Universiteit van Amsterdam, en vanuit die hoedanigheid wagen zij een oprechte poging om een Nederlandse religiegeschiedenis in de breedste zin van het woord te bezorgen.

Aken en Jeruzalem

Marc Carnier - Brigitte Meijns, Aken of Jeruzalem? Het ontstaan en de hervorming van de kanonikale instellingen in Vlaanderen tot circa 1155 (Leuven, Universitaire Pers, 2000), ISBN 90586703745

Deze monumentale studie is de integrale publicatie van de doctoraatsverhandeling die de auteur in 1999 aan de KuLeuven verdedigde. In 1096 bladzijden (en 19 kaarten) onderzoekt ze de kanonikale instellingen, zowel de seculiere als reguliere, vanaf de Merowingische tijd tot 1155 (laatste premonstratenzer stichting in Vlaanderen) binnen het gebied dat vanaf de tiende eeuw het graafschap Vlaanderen was.

Keuze of noodzaak? De integratie van de bedelorden in het economische leven van het middeleeuwse Luik

Mirjam Schaap - Paul Bertrand, Commerce avec dame Pauvreté. Structures et functions des couvents mendiants à Liège (XIIIe-XIVe s.). Bibliothèque de la Faculté de Philosophie et Lettres de l’Université de Liège, CCLXXXV (Genève, Librairie Droz 2004), 638 p., ISBN 28701928545

’L’idéal était une chose, la survie en était une autre. . . ’ , besluit Paul Bertrand het eerste deel van zijn studie naar de bedelorden in het dertiende en veertiende-eeuwse Luik. Het is een mooie omschrijving niet alleen van wat Bertrand tot leidraad van zijn onderzoek heeft gemaakt - de integratie van de bedelorden in het economische leven van een middeleeuwse stad - maar ook van de grote paradox binnen de (middeleeuwse) geschiedenis van de bedelorden: hoe, als religieuze instelling, te overleven in een middeleeuwse stad wanneer je enige bestaansrecht die van de (apostolische) armoede is?

Vroegste geschiedenis van Midden-Kennemerland vakkundig ontleed

Janick Appelmans - B. Koene, J. Morren en F. Schweitzer, Midden-Kennemerland in de Vroege en Hoge Middeleeuwen. Het land, de bewoners en hun heren tussen 700 en 1300 (Hilversum, Verloren 2003) 192 p., ISBN 9065507744 € 20,00

Bart Koene, Jan Morren en Fred Schweitzer bestudeerden de geschiedenis van Midden-Kennemerland in de Vroege en Hoge Middeleeuwen. Deze Noord-Hollandse regio omvat de huidige gemeenten Beverwijk, Heemskerk en Velsen.

Het Nederlandse godsdienstige leven in vogelvlucht

Krijn Pansters - Peter Nissen (red.), Geloven in de Lage Landen. Scharniermomenten in de geschiedenis van het christendom (Leuven, Davidsfonds 2004), 204p., ISBN 9058262812

Over de productiviteit -of beter: betrokkenheid - van Peter Nissen op zijn geliefde gebied van de kerkgeschiedenis valt niets te klagen. Niet alleen verschijnt hij met enige regelmaat in de media, ook verhindert zijn huidige bestuurlijke functie als decaan van de Faculteit der Theologie van de Radboud Universiteit Nijmegen geenszins nieuwe publicaties van zijn hand.

Laatmiddeleeuwse kunst tussen noord en zuid

Peter van Dael - Ludovic Nys en Marc Gil, Saint-Omer gothique. Les arts figuratifs à Saint-Omer à la fin du Moyen Age 1250-1550. Peinture - vitrail - sculpture - arts du livre (Valenciennes, Presses Universitaires de Valenciennes, 2004), ISBN 2905725621, 531 p.

Artois (Artesië), een streek die min of meer samenvalt met het huidige departement Pas-de-Calais, ligt tussen Vlaanderen en Picardie. Belangrijke steden zijn Arras en Saint-Omer. De namen Artois en Arras zijn afgeleid van de Atrebates, een stam van de Belgae, uit de tijd van Caesar.

De pelgrimsreis en het geheugen

Hanneke van Asperen - Peter De Wilde, Annelies van Gijsen, et al. (red.), Op reis met Memoria. Middeleeuwse Studies en Bronnen 81 (Hilversum, Verloren, 2004), 173 p., ISBN 9065508095.

In de serie Middeleeuwse Studies en Bronnen verscheen recentelijk de bundel Op reis met Memoria. De aanleiding van de publicatie was de gelijknamige studiedag die op 16 november 2001 aan de Universiteit van Antwerpen werd gehouden.