Recensies

De tweede religieuze vrouwenbeweging in twee Nederlandse steden

Bruiden van Christus

J.A. (Hans) Mol - Madelon van Luijk, Bruiden van Christus. De tweede religieuze vrouwenbeweging in Leiden en Zwolle, 1380-1580 (Zutphen 2004), ISBN 90-5730-293-4

Het is al weer ruim drie jaar geleden dat Madelon van Luijk aan de VU promoveerde op een proefschrift over de religieuze vrouwengemeenschappen in Leiden en Zwolle tussen 1380 en 1580. De hier besproken handelseditie kwam pas in 2004 op de markt, maar had wel eerder in SIGNUM aan de orde gesteld moeten worden, te meer ook omdat het een belangrijk boek betreft, als eerste van de studies die in het kader van het door NWO gefinancierde project ’De derde orde van Franciscus in het bisdom Utrecht’ aan de VU werden uitgevoerd. Diverse omstandigheden hebben het tijdig afmaken van de recensie verhinderd, waarvoor ik nederig mijn verontschuldigingen aan de auteur, de uitgever en de redactie aanbied.

De derde orde van Sint-Franciscus in het middeleeuwse bisdom Utrecht

De derde orde van Sint-Franciscus

Valerie Vermassen - Hildo van Engen, De derde orde van Sint-Franciscus in het middeleeuwse bisdom Utrecht. Een bijdrage tot de institutionele geschiedenis van de Moderne Devotie (Hilversum, Verloren, 2006), 488 p., ISBN 90-6550-920-8.

De op 15 juni 2006 verdedigde en recent gepubliceerde dissertatie van H. van Engen vult een lacune in het brede onderzoeksveld van de Moderne Devotie. In negen helder gestructureerde hoofdstukken geeft hij een overzicht van de institutionele geschiedenis van de derde orde in het bisdom Utrecht tot in de zestiende eeuw.

Bonifatius en de kerk van Nederland

Redactie - C.J.C. Broer en M.W.J. de Bruijn, Bonifatius en de kerk van Nederland (Utrecht 2005) , ISBN 9080577235, € 10,00.

Bonifatius en de kerk van Nederland is het resultaat van jarenlang historisch onderzoek door beide auteurs gedaan naar de vroegste geschiedenis van de kerk van Utrecht. De auteurs betogen dat, hoewel er grote verschillen van inzicht over de oudste Utrechtse kerkgeschiedenis bestaan, historici hierover nog nauwelijks van gedachten hebben gewisseld.

Willibrord en Bonifatius

Redactie - A. Maas e.a. (red.), Willibrord en Bonifatius. Waren ze ooit in Nederland? (Breda: Stichting Uitgeverij Papieren Tijger 2004) ISBN 906728176X

In Willibrord en Bonifatius. Waren ze ooit in Nederland? wordt de visie uitgedragen dat de historische waarheid, zowel in heden als verleden, stelselmatig wordt en is verdraaid, vervalst en onder de tafel geschoven en dat diegenen die er een alternatieve zienswijze op durven na te houden worden genegeerd door de professionele (universitaire) wetenschap.

Catalogus episcoporum Ultrajectinorum

Redactie - Catalogus episcoporum Ultrajectinorum. Lijst van de Utrechtse bisschoppen 695-1378. Uitgave en vertaling door J.T.J. Jamar en C.A. van Kalveen (Het Utrechts Archief, 2005).

Van de hand van J.T.J. Jamar en C.A. van Kalveen verscheen onlangs de uitgave en vertaling van het Catalogus episcoporum Ultrajectinorum, een lijst van Utrechtse bisschoppen over de periode 695-1378, die op het Utrechts Archief wordt bewaard in het archief van de bisschoppen van Utrecht onder inventarisnummer 45-a.

Gerard Zerbolt en de Moderne Devotie

Hildo van Engen - N. Staubach (red.), Kirchenreform von unten. Gerhard Zerbolt von Zutphen und die Brüder vom gemeinsamen Leben. Tradition-Reform-Innovation. Studien zur Modernität des Mittelalters 6 (Peter Lang, Frankfurt am Main etc. 2004). 433 p. ISBN 363139294X. € 62,-.

In de kolommen van dit tijdschrift kreeg de serie ’Tradition-Reform-Innovation’ nog niet de aandacht die zij verdient. Toch verschenen in deze reeks al eerder enkele monografieën die ook voor onderzoekers aan deze zijde van de grens hoogst interessant zijn, zoals de dissertaties van Thomas Kock over de boekcultuur van de moderne devoten, van Theo Klausmann over de consuetudines van de broeders van het gemene leven en, heel recent, van Bertram Lesser over het werk van Johannes Busch, de chroniqueur bij uitstek van de Moderne Devotie.

Multidisciplinaire synthese over de Duinenabdij en de cisterciënzers

Janick Appelmans - D. Vanclooster (ed.), De Duinenabdij van Koksijde. Cisterciënzers in de Lage Landen (Tielt, Lannoo, 2005) 207 p. ISBN 902095900X

In de laatste zestig jaar verschenen veel publicaties over de Duinenabdij. Toch werd tijdens de afgelopen decennia weinig diepgaand of vernieuwend onderzoek gepresenteerd. Deze vaststelling hebben Dirk Vanclooster, conservator van Ten Duinen 1138, en zijn team ertoe gebracht een multidisciplinaire stand van de huidige wetenschappelijke kennis aan te reiken.

IJkpunt voor de geschiedschrijving

Redactie - Jaarboek voor Middeleeuwse Geschiedenis 8 (2005) (Hilversum: Verloren 2005), ISBN 9065508759

Het achtste Jaarboek voor Middeleeuwse Geschiedenis, verschenen in 2005, bevat zes artikelen. Dirk Van de Perre gaat in op de ontstaans- en overleveringsgeschiedenis van de Vita Berlendis en de Miracula Sanctae Berlendis in de context van een aantal religieuze instellingen in het twaalfde-eeuwse Brabant.

Jaarboek met vernieuwende en heldere bijdragen

Janick Appelmans - Jaarboek voor Middeleeuwse Geschiedenis 7 (Hilversum: Verloren, 2004) 240 p., ISBN 9065508481

Het zevende Jaarboek voor Middeleeuwse Geschiedenis bevat traditiegetrouw uitvoerige en grondig onderbouwde artikels. Geografisch vallen zowat alle artikels te situeren in de middeleeuwse kuststreken van Vlaanderen, Holland, Zeeland en Brabant: het IJzerestuarium en het Kamerlings Ambacht rond Leffinge, Tanchelms prediking in Zeeland en Antwerpen, het Gooiland bij het Hollandse Naarden en de markten en handelsmetropolen van Brugge, Antwerpen en Amsterdam.

De geschiedenis van de abdij Kloosterrade-Rolduc in vogelvlucht

Catherine Laurijssen - J. Offermans, De abdij Kloosterrade-Rolduc (1104-1830) (Rotterdam, Millpress 2003), 534 p., ISBN 905966017X

Een aantal jaren geleden vatte de stichting Lève Rolduc, die de studie van Rolducs geschiedenis behartigt, het plan op een overzicht van de geschiedenis van de abdij Kloosterrade-Rolduc op te tekenen. Het recentste overzichtswerk was immers bijna een eeuw oud.