Marianne Baas
Rudolph Ladan, Gezondheidszorg in Leiden in de late middeleeuwen (Hilversum 2012) 359p. ill. index € 39,00 ISBN 9789087043155; Anita Boele, Leden van één lichaam. Denkbeelden over armen, armenzorg en liefdadigheid in de Noordelijke Nederlanden 1300-1650 (Hilversum 2013) 367p. ill. index € 39,00 ISBN 9789087043438

In de zomer van 1428 kochten Jan Dirc Coenenz en zijn vrouw Katrijn Willem Tedendr een huis met erf in de armste parochie van Leiden. Zij verbouwden het huis tot het Elisabethgasthuis, geheel bestemd voor de verpleging van arme, zieke vrouwen. Hier zouden deze vrouwen voortaan zorg krijgen van een ‘siecke marthe’ en dagelijks worden voorzien van brood, bier, boter en kaas. Het echtpaar stelde het gasthuis onder bescherming van het stadsbestuur, die het bestuur van het gasthuis benoemde en gaf het dezelfde rechten als de andere gasthuizen. Hiermee was het Elisabethgasthuis een typisch voorbeeld van hoe in de laatmiddeleeuwse steden een systeem van zorginstellingen tot stand kwam: rijke burgers namen het initiatief en het stadsbestuur hield toezicht.