Renske van Nie – Anna Dlabačová, Literatuur en Observantie. De Spieghel der volcomenheit van Hendrik Herp en de dynamiek van laatmiddeleeuwse tekstverspreiding (Hilversum: Verloren 2014) 368 p. €35,00 ISBN 9789087044183

Literatuur en observantie is het resultaat van vier jaar onderzoek naar de verspreiding van Hendrik Herps Spieghel der volcomenheit en de literatuur van franciscaanse observantie in de Lage Landen in de vijftiende eeuw. De literaire oogst en theologische invloeden van deze beweging zijn nog zeer weinig onderzocht. Dlabačová’s omvangrijke dissertatie is de eerste die Herps mystieke traktaat niet beschouwt vanuit het perspectief van de opvattingen van de Moderne Devotie, maar als een representant van het gedachtegoed van de minderbroeders-observanten.

Janick Appelmans – P. Bitter, V. Bonenkampová en K. Goudriaan (ed.), Graven spreken. Perspectieven op grafcultuur in de middeleeuwse en vroegmoderne Nederlanden (Hilversum: Verloren, 2013) 256p., ill. €25,00 ISBN 978-90-8704-320-9

De afgelopen jaren zagen verschillende bundels over de houding ten overstaan van de dood en de memoria van de overledene het licht. Denken we maar aan het huldeboek voor Truus van Bueren dat Rolf de Weijert, Kim Ragetli, Arnoud-Jan Bijsterveld en Jeanette van Arenthals in 2011 bij Verloren lieten verschijnen onder de titel Living Memoria. Studies in Medieval and Early Memorial Culture. Of nog aan Tussen hemel en hel. Sterven in de middeleeuwen, dat in 2010 de gelijknamige expositie in het Brusselse Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis begeleidde. De vaststelling dat de congresbundel Graven spreken − in tegenstelling tot wat de iets ruimere ondertitel doet vermoeden − vooral de noordelijke Nederlanden tot studiegebied heeft, maakt het zowat tot de pendant van de voornoemde, meer op het huidige België toegespitste, tentoonstellingscatalogus geredigeerd door Sophie Balace en Alexandra De Poorter. De referenties naar alle afzonderlijke bijdragen met betrekking tot de middeleeuwen uit de verschillende voornoemde publicaties zijn in de bibliografie van deze website van de Contactgroep Signum terug te vinden.

Gert Gielis - Gerard van Gurp, Reformatie in Brabant. Katholieken en protestanten in de Meierij van ’s-Hertogenbosch (1523-1634) (Hilversum: Verloren 2013) 272 p. 29,00€ ISBN 978-90-8704-356-8

Bij historici die werken op het terrein van de vroegmoderne religieuze geschiedenis, is een thematisch verhaal de laatste jaren goed gebruik geworden. Die benadering heeft uitstekende geschiedschrijving voortgebracht. Gerard van Gurp koos er in dit boek evenwel voor om vanuit een meer traditionele insteek de opkomst van ‘de Reformatie’ en ‘de Contrareformatie’ in een bepaald gebied, i.c. de Meierij van Den Bosch, chronologisch te bestuderen.

Gabri van Tussenbroek - Anton Ervynck, Kris Vandevorst, Evelien Oomen, De Onze-Lieve-Vrouw-Basiliek van Tongeren. Een Ontzettend Lang Verleden (Leuven 2014), ISBN 978-90-5908-531-2, 140 pagina’s, doorlopend illustraties in kleur.

Het hier besproken De Onze-Lieve-Vrouw-Basiliek van Tongeren is bedoeld voor een breed publiek. Pas in het laatste, achttiende hoofdstuk, wordt uit de doeken gedaan hoeveel wetenschappelijk onderzoek er aan ten grondslag ligt, al laten de vele afbeeldingen van opgegraven fundamenten, 3D-reconstructies en archeologische en bouwhistorische details dit al wel eerder vermoeden. Het boek is opgebouwd uit achttien korte hoofdstukken, waarbij de geschiedenis van de Onze-Lieve-Vrouwbasiliek van achter naar voren wordt verteld en dus als het ware wordt afgepeld.